دی محمد و پرسم که دی ماهواره که میگن چنه

محدو میره شو خونه یل افتادم تو منمنه

گفتم توه داری ؟ گه حا گفتم همی ماهواریه

تیرم سه تا ری نافش ره دین و عقل میزنه

باز گه میگن بوش ساختشه فرقی نداره پی توه ؟

گفتم دو تیش میسوزنه اما ایکی قدغنه

وم گه کی داره تو ولات؟ گفتم که هرچی لات و پات

از گرگعلی میره نوات تا کل جور که مومنه

لنگی گه خوت چه جون دل کردی تنم اسلام ول ؟

گفتم بگیرم درد سل ها نه خومم دارم ننه

وم گه که امشو خونتم مث اژ دها سر جونتم

سی هم یو مو مهمونتم تا سی کنم امشو ینه

شو اومه گه اول سلام . بندا ور ماهواره جام

دوم یه قیلونی می خوام زندی بدونش مردنه

وم گه بجنب جون بوات تا نومده میش سن هوات

فحشت بده سی ای ادات روشن که وقت دیدنه

گفتم انیمال اوله شورو حیون و جنگله

وم گه چنه مال وله کفتار و گرگ اوسنه

گفتم یو اخوار تموم از بوق سگ تا ظهر وشوم

کلمه گپ کوله حروم صد گز دمش وا میتنه

باز گه که خشتر توش ده نی؟ گفتم بله ورزش هسی

امشو گمونم بازی چلسی خود ساو تمتونه

وم گه پرشتی سیت بیا اسم ینه ور مو نیا

خشتر و اینا هم هسی ؟ گفتم د خشتر اکشنه

لیکی زه گه سرش پرند دی رود اینا ادم کشن

گفتم خو اکشن میکشن طاقت که بعد ای تی ان

گفتم ای مردک اندی دور وبرش صد تا چی

گه خوندنش این گیه بیلش یه جی که سوسن

گفتم که سوسن پر کشی زهر اجل او سرکشی

گه مردشم بحز ینه دلم صداش می پیسن

گفتم که الان فهمیدم یک ساعته مو خر بیدم

همسو یه حالی وت میدم بونت سی مولتی ویژن

سی که دوازده نمرشه هر چی بگی هم یو خشه

خشتر و یو ده شونزشه معنش سی پونزه کردنه

وم گه دوازش سختمه طاقت ندارم شونزشه

میخوام برم ده خونمون درمون دردم میش سنه

دوش تا دم صب غم تو دلم کم سرکش بی

دل عین رطب بی غم هجرت گنگش بی

یادم اومه روزی که سر ره تنه دیدم

دل پا نگرفته مو سم گو گلکش بی

سیل اولیت ری و ره عشق تو کردش

خش رو نبلد بی چیشلت روروکش بی

مشکی پر او کول و دو تا مشک بلوری

پیش ریت که دل پیچسه کشته زلکش بی

یاد اوسنل بو که چه ایوم خشی بی

زندی مو تو بیدی و خمارت نمکش بی

وختی لولت چی و امونت ور ما داشت

هر گی میسدیش پس دو برابر سرکش بی

یادم اومه پریار شو ماه رمضون بی

توسون زده بی زورشه زونی شلکش بی

دیت اومده بی دیدن و پاش اومده بیدی

نشسی سر جنب تو و زنکا برکش بی

یکدم میزدی لی ری سریت برمک و دیتم

دایم سکلی میزدت و لو گزکش بی

قد بند امید منه رفتی و برندی

قدبند کو عشقت بید و مهرت سگکش بی

ای چه نزدی زونی خدافظ سر رفتن

سیلت پر غم بی چیشلت هی کمکش بی

او تیسو تلنگون غم آویده کمالی

انچی که گ نصفش نبی بلکم سه یکش بی

معنی واژه ها:

صب: صبح کم سرک: یک اصطلاح - بسیار خسته با شکم روی زمین راه رفتن

عین رطب: مانند رطب گنکش : گنک+ش : مورچه سر ره : در راه تنه : تو را

مو سم : موقع گو گلک: را رفتن با چها دست و پامانند اطفال

سیل اولیت : نگاه اولین ری و ره : راه به سوی عشق تو رو :راه

اوسنل : آن زمان ایوم خش : دوران خوش لولت : لبانت

چی و امونت: چیزی برای امانت گذاشتن پریار : پریار سال ( دو سال پیش)

توسون: تابستان زده وی زورش: زور خودش را زده بود زونی شلک : دولا شدن زانو

دیت : مادرت پاش: همراهش زنکا: زن برادر برک : کنار- جنب

لی: وسط ری سریت : رو سری ـ دستمال برمک: بالا انداختن ابرو

سکلی : با دست به پهلو زدن لو گزکش بی : لبهایش را می گزید

برندی: پاره کردی زونی : زبان سیلت : نگاهت

اوس تیسو : از آن وقت تا حالا تلنگون : آشغال دونی غم آویده : غم شده

انچی: هر آن چه گ : گفت سه یکش: یک قسمت از سه قسمت

یلدای امشوعاشقل یلدای مردلیلدای مردل

هم شو درازه هم قلندر شای مردل یلدای مردل

سال مه دراز همیشه سی ما شو درازه کی چاره سازِ

سنگ بهسه و سگ گیر عوعوعای مردل یلدای مردل

هر شو درازی بو نمونَی کل سالِ سه چی حلالِ

ترس دزِ، تاریکیِ، سرمای مردل یلدای مردل

یلدا که شو درددلِ اشکَهل خوبه تا دم غروبِ

تا نصب شو کی رهتِ کی سرپای مردل؟ یلدای مردل

بارون زد هرکی که سی خوش خاصه کاشته ترسی نداشته

تا وخت جیلم حتمنی دارای مردل یلدای مردل

اَ یه بزی که بلکُمی سرپوز نخرده واوی دِمِرده

ناشتا و چاس چیپون خرد ورزای مردل یلدای مردل

گنگو که کارش واویده سرخونی کردن تا وقت مردن

گیر سرور و چوشی و لالای مردل یلدای مردل

مردک یه قَرنی خو نیرزه سر جناسش سیل لواسش

عالم و اونجن بی غمش بالای مردل یلدای مردل

نونم کمو بال اومه باد بافه شیون خرمن گو چن من؟

پیشکال هر کی کرده بو، اسّای مردل یلدای مردل

مانه و روز اولی اوسیم کردن دلمون بردن

تا پا برآوردیم بردن گای مردل یلدای مردل

هم روز اول تیربگِر کردن و مانل گردَی شکالل

تاک و پریکی بعدَ وُ سرجای مردل یلدای مردل

خواسن و ما، ما تمبک زر چل نهادیم تحویل دادیم

گفتن نرقصین موقیِ حاشای مردل یلدای مردل

بعضی هنی من جایلن گیر پلک و دلکِن خو راحت ایخن

تی ما خو پدگار نیزنن نه جای مردل! یلدای مردل

ره پاکی اَ کردی ایگن می دل گشادی چه سی مو دادی؟

پَر هاری من سرش سی خوش تینای مردل یلدای مردل

هل هله گرگ چمبری دَورْت ایدراره زور سر‌ْت ایاره

یا پات گیر هوگاله و دهوای مردل یلدای مردل

یا ایگه خوم دیدم یکی سیت برمک اینداخت حتما تونه ایشناخت

ایخه که تو جیگر بر آوی وای مردل یلدای مردل

لارْتَ ایکنه پی ضرب ترکه مقشه مقشه ریش یاوه نقشه

اَ تو نشون دادیش ایگه تِرگای مردل یلدای مردل

مَی "تِل خداوَرکو" در اوردن سر ما سیری بفرما

امبُردِیل پل خرده ری سر مای مردل یلدای مردل

ای جا مگیرک جِل خروسشه بُرده بیدن چه خرده بیدن؟

جِغ داشت کُمش پُر هَسّهِ خرمای مردل یلدای مردل

هر چی که کردیم سیش او پی چیت رختیم در جا گرختیم

تا گفت: حق پاکتون بعدای مردل یلدای مردل

سر دهس خیری راس واوی تازه زادِ خاگْشَ نهادِ

بی او چشِ سنگش همش قضای مردل یلدای مردل

مو پاچی پاچی تا نزیکش رهته بیدم سر رهته بیدم

تِرمَحک یاوه ای نغل رِسبای مردل یلدای مردل

یلدا هزار سعات که بو آخر سر ایره شیطون در ایره

پی خیری ایری تی بواش بلوای مردل یلدای مردل

شکی نکن خوش پاش ری پوسِ خیاره وختی نداره

یو رَوْشِ ایبینین که دوش دیندای مردل یلدای مردل

برو ای غم که مهمون دارام امشو ...
عزیزی بهتر از جون دارام امشو ...
بیو جانا که جان از تو جدا نیست ...
بیو که منزلام بی تو صفا نییست ...
خدایا چه کنام دل بی قراره ...

دو چشمام روز روشن شام و تاره ...
خودام اینجا دلام در پیش دلبر ...
خدایا این سفر کی میرود سر ؟ ...
خدایا کن سفر آسون به رویام ...
که بینام بار دیگر روی دلبر ...
.........................................
خواننده ؛ محمود جهان ... آهنگ هله دان ...

مو از بَمبک نمی ترسُم مو از کلبوک می ترسم نه از مارو نه از عقرب ز دیماروک میترسم

نمی ترسم نه ازگُنج و نه از موری نه از پخچه نه از رشک و نه از نِزگ ونه از نیتوک می ترسم

نه از دیوار رُمبیده نه از سَقف گِلُمبیده نه از شاخک. نه از تله. نه از خِفتوک می ترسم

نه از کرکاب مادر زن. نه از فیت برادرزن نه از جاروف خواهر زن. ز قارقاروک می ترسم

نمی ترسم نه از غُمبه نه از لُنده نه از مُنگه میون هیرو ویر امّا. زلُه پرتوک می ترسم

نه از سوس و نه از پیسو. نه از هر آدم فیسو نه از گبگو. نه از لُقمه نه از زَهروک می ترسم

نه از فیکه. نه از لیکه. نه از قدقد. نه از قیقه نه از شوپر. نه از کُمتَر. نه از پیلسوک می ترسم

نه از غول و نه از غولک نه از زخم و نه از کورک نه از بوم و نه از ناکو نه از سنبوک می ترسم

نه از طعنه نه ازر کُچّه نه از بهتون نه از تهمت مو از حرف حرفک هر آدم مشکوک می ترسم

قسم بر لنگوته جاشو، چیش کور منجله ماشو که تا جیب گدا پر گشت از مسکوک می ترسم

خدایا بندر بوشهر را از غم رهایی ده که از تحلی غم مثل خیار تحلوک می ترسم!

سی بوشر هیچکه دلش مث مو غمگین نبیده
دل هیچکی مث مو یه کاسه خین نبیده
بخدا وختی که فکرش می کنم تش می گیرم
هیچکه دردش مث مو اینهمه سنگین نبیده
او دریاش که میگن شورن و خره نمکن

سی مو مثل شکرن، شیرین تر از این نبیده
تو کیچه پس کیچه هاش ، وختی که تیفون می پیچه
هیچ غناهشتی ایجور دلکش و شیرین نبیده
ای صدوی غره طراقاش شو بارونی خشن
ازو خش تر بخدا تا چین و ماچین نبیده
خیلی شهرا نبیده، وختی که بوشر بیده تش
مث بوشهر زیترا شهری خوش آئین نبیده
اگه حالا ایجورن ، غربت غم تو دلشن
زیترا مثل حالا ، اینهمه دل خین نبیده
توسوناش اگه گرمن ، مگه تخصیر خوشن
او هواش ایجورین، بیخودی همچین نبیده
تو زمسون عوضش مثل بهارن زمیناش
هرکجا سیل می کنی، بی گل و نسرین نبیده
سی چی میگین کیچه هاش او شلی و پر سبخن
کیچه هاشم بخدا ، ایجور که میگین نبیده
پس افتو که بری دل سی بوشر پر می زنه
خاک هیچ جوی دیگه دامنگیر و سنگین نبیده

شعر لری در مورد تورم

عصردنا : "موسی عباسی" از شاعران توانمند شهرستان چرام استان کهگیلویه و بویراحمد (زاگرس ) است که در سرودن شعر به زبان لری توانمند و شناخته شده است .

"عصردنا " قصد دارد تا نسبت به برخی اشعار ایشان در روزهای آینده اقدام نماید . امید است سایر شاعران هم استانی با ارسال اشعار خود به این پایگاه اطلاع رسانی ما را در این مورد همانند گذشته یاری نمایند.


*********************************

تا در کنی ومن بازار تا صتمن رته سرش

همی طوری من بیا بون حیونه کفتار ایخره

همو طوری ای گرونی مردمه با زار ایخره

بنزین وختی وگیر نیا کار نداریم یه بحثی یه

اگر خواسی یه جی بری ماشینل هم دربحسی یه

اسپ تورم درته وی آسونی و گیر نیا

آسمون هم بیا وزیر ای قیمتل و زیر نیا

هر کارمند و سر برج با د پیلله بهر کنه

او فقیری چی نداره با ید چه خل و سر کنه

ای مصالح وی گرونی واقعا باید سس کنی

کله مرغی هم نیابو حقیقتش درس کنی

وختی که مشکلات هسی هر کی ومن پس تو کره

همی موقه انتخابات تمام آدم مدبره

اندیشه یل نو ویبوین اوسه مردم باخورن

د م حونیل گرو گرو تا ماشینل غری خرن

بازار فاتحه گرمه همی شوول ومن شهر

آدمه که واکاندیدش من حونیل اییا ودر

ای تورم ومن بازار مردم منش گرسنه

جوونل هم وبیکاری وسر یک رمبسنه

یه درسه که مسئولین هرو نظارتی کنن

منی بازار چه فندیه مردمه غارتی کنن

انشالا روزی بیا که چیل ارزون وابوین

ای بازار گرون فروش همش پشیمونا بوین

کوچ عشایر...

صاحب زمون ایایه

وقتی که موقش ایبو صاحب زمون ایایه

عالم بهار ایبو دنیا وجون ایایه

وچهار مدورعالم بنگ اذون ایایه

تموم اهل عالم والامون ایایه

یا مهدی ادرکنی دل وزبون ایایه

ظلم ایروه وریشه عدل ومیون ایایه

قربون ذوالفقارش کافر کشون ایایه

ایمره قحط سالی گندم برون ایایه

مثل زمون مولا خیبر گشون ایایه

وقت ظهورش عیسی واسمون ایایه

هر کس که لایقش بو وجمکرون ایایه

بسیجیل ولایت قشون قشون ایایه

خیمه ایزنن ودلل سرتک ستون ایایه

روزی که تکسوار حیدر نشون ایایه

دوباره روز مردی وغیرت کشون ایایه

صحرا همش گل ایبو بلبل وخون ایایه

او روزحرف دلل وسر زبون ایایه

اردل بییم ومهدی وهر مکون ایایه

قربون ذولفقارش کافر کشون ایایه

دومین شعر را تقدیم بهآقا اباالفضل العباس می کنم :

ای ابَلفضل ای ماه هاشمی

همعلمداری هم برارمی

سر اَو رهتی رهاَو بَهسَه بی

لشکرکفر هم دهسه دهسه بی

نزنیدنیزه و مشکُم که سنگینه ستم

مو کهقول دامه که اَونه برسونُم و حرم

این شعر را هم تقدیم بهلر زبانان می کنم :

روز برفی تش بلیطی تو گلی یایش وخیر

کنج چاله کتر سه و خلخلی یایشوخیر

گرده و گلگ تکو شلشلی یایش وخیر

او متیلل نصف شو کشک خردن زر جلی یایش وخیر

شعر لری :

شعر: اشعار لری اين سامان دارای وزن و بدونقافيه بوده و به ندرت دارای رديف هستند.روح ميهن دوستی و

سلحشوری در قالب حماسی در سروده ها و ترانهها موج می زند.اشعار اين ديار به گونه انواع سروده های

آهنگين نماد و نمود ذوق و احساسات پاك مردماناين سرزمين و تبلور عشق ،احساسات ،آرا و نگرش ، سبك

زندگی ، باورها و پندارها وآداب و رسوم اينقوم اصيل هستند.شعر لری شامل انواع سروده های آهنگين زير

می باشد.﴿بلالبلال - داينی - سرو - شروه - گو كرو - يار يار - پی كلی يا سر كلی ﴾.

بلال بلال : سوخته و كباب شده معنا می دهد و در ادبيات كلاسيك اين قالب شعری را تغزل گويند. درنوع

بوير احمدی اين قالب شعری﴿تفنگ﴾سمبل و نماد می باشد. بلال بلال با حماسه آميخته است وترانه های

صرفا عاشقانه نيز در اين قالب ديده می شود.دربلال بلال تكرار﴿ بلال بلال ﴾در پايان هر بيتارتباطشعری را

برقرار می كند.

داينی :اين قالبشعری حالت حماسی داشته و شادمانه تر از بلال بلال است.داينی ها اشعار تك بيتاند

و بيشتر در عروسی ها توسط مردان و زنانخوانده می شوند.در اين قالب شعری بيشترين ارتباط شعری با

جمله﴿ هی گل ﴾است .نيز بخش شور آخرين داينی﴿ مستم مستم ﴾نام داردكه در گويش محلی لری به

آن﴿ مهسم مهسم﴾گفته می شود. در زير نمونه هايی از اين قالب شعری ذكر می گردد.

گو لا كونا بالغه نه وقت حالهئیدو شو نديدمش تی خوم دوساله .

چه خشه سوار وابی بری و مالشبوس كنیگلوپلش زر چشم كالش .

پهلله سرخی شلال سر بر گ شونتتا پنجتير چاك نبره كس نی بسونه .

سرو :اين قالبهمان سرود می باشدكه در عروسی ها و پيروزی های جنگی با صدای زير و كشيدهتوسط

زنان خوانه می شود.در اين سرودهاز اشخاص موردنظر بويژه عروس و داماد ويا اشخاص معروف نام برده

می شود. ﴿ وچويل تو بو مده مو و بو توسيرمموقع بودادنت مو گرمسيرم ﴾.

شروه :آوازی استحزن انگيز و سوز ناك كه در زمان مرگ و يا كشته شدن و از دست دادن عزيزانتوسط

زنان بر نعش مرده خوانده می شود ودر ضمن آنصفات و ويژگيهای فرد فوت شده با اندكی غلو بازگو ميشود.

يار يار :﴿ پیكلی يا سركلی ﴾ : آواز و سرودی است حزن انگيز و حماسی و عاشقانه كه حكايت ازیأس و

نوميدی دارد وبيشتر در تنهايی وموقع غروب خورشيد به توسط مردان وبا صدای بم خوانده می شود. اين

نوع سروده ملهم از مايه های آواز دشتی است.

علاوه بر آنچه در بالا بيان شد در اين سامان﴿شاهنامه خوانی ﴾و نيز خواندن﴿خسروشيرين﴾نظامینيز

مقبوليت دارند. شاهنامه را با آوازی حماسی ، اندوه بار وبا صدایكشيده در مجالس می خوانند.به كتاب

شاهنامه نام ﴿ هفت لشكر ﴾نيز اطلاق می شود.